Câu chuyện giáo dục giới tính cho trẻ luôn là đề tài mà nhiều phụ huynh trăn trở, băn khoăn nhất là khi tình trạng mang thai, nạo phá thai ở tuổi vị thành niên đang ở mức báo động. Những hệ lụy nghiêm trọng của vấn đề này chắc hẳn ai trong chúng ta cũng hiểu. Cùng Dacademy theo dõi bài viết sau!
Tầm quan trọng của giáo dục giới tính cho trẻ
Giáo dục giới tính là vấn đề được nhắc đến rất nhiều trong thời gian vừa qua, bởi tình trạng xâm hại trẻ đang diễn biến ngày càng phức tạp.
Chỉ tính trong 6 tháng đầu năm 2023 số lượng vụ xâm hại trẻ và số lượng trẻ bị xâm hại đã tăng so với cùng kỳ năm ngoái. Theo số liệu thống kê của Bộ Công An số vụ xâm hại trẻ là 1.075 vụ (tăng 2,6%), số trẻ bị xâm hại 1.233 trẻ (tăng 13,3%).
Tình trạng xâm hại xảy ra với nhiều hình thức khác nhau, đặc biệt nhiều trường hợp tội phạm lại là người thân quen với gia đình. Vì vậy, chúng ta cần chú trọng đến giáo dục giới tính cho trẻ sớm, để trẻ có đủ kiến thức, kỹ năng có thể tự bảo vệ mình.
Giáo dục giới tính đóng vai trò quan trọng đối với đời sống, sự phát triển của trẻ. Càng được giáo dục giới tính sớm, trẻ sớm hình thành khả năng tự bảo vệ mình, giảm tỷ lệ bị xâm hại. Đây là chủ đề mang tính cấp thiết và quan trọng mang đến nhiều lợi ích to lớn.
Theo báo cáo của Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA) năm 2022, Việt Nam thuộc nhóm 20 nước có tỷ lệ phá thai vị thành niên cao nhất thế giới. Nước ta có khoảng 300.000 ca phá thai/ năm, trong đó 30% là phụ nữ từ 15 – 19 tuổi với 70% là sinh viên và học sinh. Đây là tình trạng đáng báo động, là nỗi lo của các bậc phụ huynh, mỗi gia đình và toàn xã hội.
Khi bước vào tuổi dậy thì, theo sự thay đổi về tâm lý, trẻ có sự tò mò về thể xác, muốn tìm tòi, khám phá về giới tính nên dễ bị ảnh hưởng bởi sách báo, phim ảnh, bạn bè, người khác về vấn đề tình dục. Sự thiếu hiểu biết, hiểu biết sai, hiểu biết lệch lạc khiến trẻ phát sinh quan hệ tình dục không an toàn, dẫn đến hậu quả mang thai ngoài ý muốn.
Giúp trẻ tự bảo vệ mình
Trên thực tế phụ huynh không thể ở bên cạnh để bảo vệ con 24/24, vì vậy trẻ hoàn toàn có thể gặp phải những tình huống nguy hiểm. Nếu cha mẹ giáo dục giới tính cho trẻ, các kỹ năng xử lý khi gặp kẻ xấu, khả năng tự bảo vệ mình của trẻ sẽ tốt hơn.
Giáo dục giới tính giúp trẻ hiểu, chủ động hành động khi phải đối diện với người lạ, người không tốt ở nơi công cộng. Trong các trường hợp không có cha mẹ, người thân ở bên cạnh hỗ trợ, thì việc tự nhận biết, bảo vệ mình là vô cùng quan trọng với trẻ.
Phòng tránh các hậu quả xảy ra
Ngày ngày chúng ta phải nghe rất nhiều thống kê về tình trạng xâm hại trẻ em, các ca phá thai ở tuổi vị thành niên. Những sự việc đau lòng đó không chỉ làm trẻ bị tổn hại sức khỏe, tinh thần ngay trước mắt mà còn để lại các hậu quả lâu dài. Nhiều trẻ sau khi bị xâm hại gặp tổn hại tinh thần lớn trở nên sống khép kín, tự kỷ, thu mình. Thậm chí có những trẻ phát triển lệch lạc về tâm lý, khi lớn lên lại trở thành người đi xâm hại người khác.
Để phòng tránh các hậu quả đáng tiếc xảy ra cho con, cha mẹ hay lưu ý đến việc giáo dục giới tính cho trẻ. Giáo dục giới tính từ sớm giúp trẻ hiểu đúng về sức khỏe, giới tính, hạn chế tối đa tình trạng bị lạm dụng, xâm hại, bảo vệ an toàn cho con.
Trẻ có thể tránh xa tệ nạn xã hội khi trưởng thành
Trong cuộc sống không thể tránh khỏi việc xuất hiện các tệ nạn xã hội, các tình huống nguy hiểm. Giáo dục giới tính cho trẻ là cách để cha mẹ có thể yên tâm hơn 1 phần khi con bước ra thế giới. Giúp trẻ nhận biết đâu là tệ nạn và có thái độ quyết liệt tránh xa các tệ nạn đó. Bên cạnh đó giáo dục giới tính giúp các bé nữ giảm thiểu tối đa những rủi ro mang thai ngoài ý muốn khi lớn lên.
Vì sao cần giáo dục giới tính cho trẻ em?
Khi bước vào tuổi dậy thì, trẻ không chỉ nhận thấy được những thay đổi bên ngoài cơ thể mà còn cảm nhận được những thay đổi từ bên trong. Điều này khiến trẻ bỡ ngỡ và bắt đầu có xu hướng tò mò, muốn khám phá nhiều hơn. Giáo dục giới tính kịp thời sẽ giúp trẻ tránh được những cái nhìn sai lệch, hiểu rõ bản thân và các vấn đề mà cơ thể đang gặp phải.
1. Hiểu rõ vấn đề sinh lý của bản thân
Cơ thể trẻ ở mỗi giới tính sẽ có những điểm khác nhau. Tương tự, sự thay đổi của cơ thể khi bước vào giai đoạn dậy thì sẽ khác nhau. Giáo dục giới tính giúp trẻ hiểu rõ về các vấn đề sinh lý, sự thay đổi của cơ thể trong từng giai đoạn từ đó hình thành tâm lý phù hợp.
2. Tránh xa tệ nạn
Giáo dục giới tính giúp trẻ biết được những bộ phận cần được bảo vệ trên cơ thể. Từ đó, trẻ biết được cách bảo vệ bản thân, giảm nguy cơ bị xâm hại tình dục.
3. Giảm tỷ lệ mang thai ngoài ý muốn
Thông qua giáo dục giới tính, trẻ có thể hiểu được hậu quả của các hoạt động liên quan đến tình dục không đúng cách, nắm rõ được các thông tin về sức khỏe sinh sản và biết cách tránh thai an toàn, hiệu quả. Đây là một trong những ý nghĩa quan trọng của giáo dục giới tính cho trẻ bởi nó giúp giảm tỷ lệ mang thai ngoài ý muốn, nạo phá thai và nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm qua đường tình dục.
4. Giúp trẻ nhận thức được giá trị của bản thân
Từ những kiến thức nhận được từ việc giáo dục giới tính, trẻ sẽ hiểu rõ hơn về sự phát triển và thay đổi của cơ thể. Từ đó, trẻ nhận thức được giá trị của bản thân, hiểu được đâu là những mối quan hệ không lành mạnh, tình dục không an toàn.
5. Biết cách phòng ngừa trước những nguy cơ xâm hại tình dục
Một cuộc khảo sát cho thấy có đến 8% học sinh trung học bị ép buộc quan hệ tình dục, trung bình 10 học sinh sẽ có 1 học sinh bạo lực tình dục. Giáo dục giới tính giúp trẻ có cái nhìn đúng về tinh dục, hiểu về các mối quan hệ tốt và xấu cũng như cách bảo vệ bản thân trước những cám dỗ, xâm hại tình dục
Cách giáo dục giới tính cho trẻ em như thế nào?
Nhiều phụ huynh có xu hướng ép trẻ học nhiều hơn để ngày càng giỏi giang hơn nhưng lại quên mất giáo dục giới tính cho trẻ là điều vô cùng quan trọng. Thậm chí, nhiều phụ huynh còn lảng tránh, lúng túng do không có phương pháp giáo dục giới tính cho con trẻ theo từng độ tuổi. Dưới đây là một số phương pháp giáo dục giới tính cho trẻ tinh tế mà bố mẹ có thể tham khảo và thực hiện:
1. Giáo dục từ sớm nhưng đừng quá vội vàng
Khi lên 4 tuổi, trẻ bước vào giai đoạn muốn được khám phá thế giới xung quanh nhiều hơn nhưng đây cũng là độ tuổi trẻ dễ bị xâm hại nhất. Lúc này, bố mẹ nên bắt đầu giải thích cho trẻ hiểu về giới tính bằng những thông tin cơ bản, nhẹ nhàng.
Ví dụ: Khi tắm hoặc thay đồ cho con, bố mẹ nên nói cho trẻ hiểu về những bộ phận “riêng tư” trên cơ thể, không ai được phép nhìn hay động chạm vào.
2. Giải thích cho trẻ một cách đơn giản, dễ hiểu
Trước đây, giáo dục giới tính không được phổ biến rộng rãi khiến nhiều phụ huynh cũng không thật sự hiểu rõ “giáo dục giới tính là gì?”. Đồng thời, khoảng cách thế hệ khiến nhiều phụ huynh gặp khó khăn khi trò chuyện với trẻ về các vấn đề liên quan đến giới tính.
Tuy nhiên, giáo dục giới tính là cách tốt nhất giúp trẻ hiểu rõ về giới tính, sinh lý, tình dục cũng như tránh được các tệ nạn, rủi ro gây ảnh hưởng xấu đến cuộc sống sau này của trẻ. Vì vậy, bố mẹ nên vượt qua các “rào cản” để nói cho trẻ biết “giáo dục giới tính là gì?” một cách đơn giản, dễ hiểu, chậm rãi và cởi mở. Lưu ý, nếu bố mẹ tỏ ra ngại ngùng khi nói về các vấn đề này, trẻ cũng sẽ không thấy thoải mái và có thể hiểu sai cũng như sẽ tìm cách né tránh, nhất là khi gặp vấn đề.
3. Sử dụng nhiều cách tiếp cận vấn đề tình dục gián tiếp
Trong trường hợp cảm thấy quá khó để giáo dục cho trẻ một cách thẳng thắn, bố mẹ có thể chọn các cách tiếp cận gián tiếp.
Ví dụ: Bố mẹ nên giải thích cho trẻ hiểu chỉ có sự tin tưởng mới là thứ nuôi dưỡng tình yêu chứ không phải tình dục. Trẻ cần chịu trách nhiệm với những hành động của mình. Khi trẻ đủ trưởng thành, đủ khả năng chịu trách nhiệm và thật sự tin tưởng vào đối phương thì hãy nghĩ về tình dục.
4. Giáo dục theo độ tuổi
Tùy thuộc vào từng độ tuổi, trẻ sẽ có những thay đổi về suy nghĩ, tâm lý và sinh lý. Đồng thời, khả năng tiếp cận và nhận thức của trẻ ở từng giai đoạn sẽ khác nhau. Việc giáo dục giới tính cho trẻ quá sớm hoặc quá muộn đều có thể khiến trẻ tăng nguy cơ gặp phải rủi ro. Do đó, để đảm bảo hiệu quả của giáo dục giới tính, bố mẹ nên chọn lọc thông tin và dạy cho trẻ phù hợp theo độ tuổi.
Giáo dục giới tính cho bé gái có giống với bé trai không?
Thực tế, giáo dục giới tính cho bé gái và bé trai không hoàn toàn giống nhau. Nhìn chung, trẻ đều được trang bị đầy đủ các kiến thức về giới tính, sinh sản, quyền và trách nhiệm trong tình dục, cách xây dựng và lựa chọn các mối quan hệ, bình đẳng giới,…
Nhưng xét về từng khía cạnh riêng biệt của giới tính, việc giáo dục giới tính sẽ có những khác biệt riêng. Ví dụ, ở tuổi dậy thì, các bé gái thường sẽ có xu hướng tự ti và e ngại về ngoại hình, dễ bị bắt nạt, trêu chọc vì những thay đổi về ngoại hình của bản thân, lúc này bố mẹ nên động viên trẻ, giúp trẻ tự tin và dám đưa ra ý kiến, bảo vệ bản thân.
Đối với bé trai, trẻ sẽ có xu hướng muốn khám phá nhiều hơn, có thể sẽ bị sa vào các cạm bẫy, mối quan hệ không lành mạnh, bố mẹ nên khuyến khích trẻ quan tâm sức khỏe sinh lý của bản thân, gia đình và né xa các mối quan hệ không lành mạnh.
Tóm lại, giáo dục giới tính cho trẻ là vô cùng quan trọng. Bố mẹ không nên có thái độ ngại ngùng, lảng tránh hay quá nóng vội khi trao đổi với trẻ về các vấn đề giới tính. Thông qua những thông tin được tiếp nhận qua các cuộc trao đổi về giới tính, trẻ có thể hiểu rõ hơn và có cái nhìn đúng đắn về giới tính, tình dục cũng như các mối quan hệ xã hội, biết cách tự bảo vệ bản thân và tránh các tệ nạn.
